Daguerreotypie-reproductie van portretminiatuur

Daguerreotypie in de staat waarin ik ze verwierf. (portret 6,5 cm diameter, collectie van de auteur)

Voor de meeste mensen is dit op het eerste gezicht een fotoportret in een medaillon.

Maar als je beter kijkt zie je dat het eigenlijk geen fotografisch portret is, maar een foto van een schilderijtje: een vroeg negentiende-eeuws portretminiatuur.

Andere portretminiatuur uit dezelfde periode. (collectie van de auteur)

Dat is best wel bijzonder.

Een mooi detail zijn de met goud ingekleurde oorbellen en halsketting.

Het is duidelijk een Empire-achtig silhouet. Naar stijl dateert het zeker van de periode 1795-1820. Dat is ook de periode dat het portretminiatuur heel populair was.

Kijken we naar het kapsel dan is het vrijwel zeker te situeren in de Empire-periode, 1800-1815.

Daguerreotypie?

De daguerreotypie is het oudste soort fotografisch procedé (dat commercieel succesvol was). Het procedé werd in augustus 1839 openbaar gemaakt door de Fransman Louis Daguerre.

Door het spiegelende oppervlak zie je een negatief beeld.
Het is een koperen plaatje.

Een daguerreotypie is een éénmalige unieke opname. Ze is gemaakt op een koperen plaat bedekt met spiegelend glad gepolijst zilver. Het sterk spiegelende oppervlak en de koperen (dus niet-magnetische) drager, zijn meteen de belangrijkste kenmerken om een daguerreotypie te herkennen.

Daguerreotypieën werden voornamelijk gemaakt tussen 1840 en 1855.

De jongedame op het portretminiatuur was ten tijde van de fotoreproductie dus 30-40 jaar ouder!

Werd ze gereproduceerd omdat de dame overleden was? Zo kon de enige afbeelding die er van moeder was aan elk kind gegeven worden. Of was er een andere reden?

Bewaring

Oxidatie langs de randen en krassen van een ongelukkige poetsbeurt.

Een daguerreotypie moet altijd volledig afgesloten worden van de buitenlucht, anders tast oxidatie het beeld aan. Daarom werden ze altijd zorgvuldig ingekaderd en verzegeld.

Dit exemplaar was niet meer verzegeld, je ziet langs de randen de
oxidatieverkleuring. Iemand heeft het ooit opengemaakt.

Jammer genoeg heeft die iemand het ook nodig gevonden om de daguerreotypie op te poetsen. Vandaar de krassen op het oppervlak van de foto.

Je mag het oppervlak van een daguerreotypie NOOIT aanraken. Het beeld is heel kwetsbaar.

Conservatiemaatregelen: verzegeling

Ik heb alles voorzichtig gedemonteerd. Vervolgens het glas gepoetst en het kadertje zacht gereinigd, zodat de authentieke patina niet zou verloren gaan.

Alles gedemonteerd: karton met resten van oude verzegeling, daguerreotypie, gebold glas en kadertje. De twee laatste al gereinigd.

Ik knipte een nieuwe achterzijde van ongebufferd zuurvrij karton.

Met Filmoplast P90 (zuurvrije archieftape) verzegelde ik het pakketje van glas-daguerreotypie-karton: een heel dun randje tape aanbrengen op het bolle dekglas aan voorzijde en de rest omvouwen op het karton aan de achterkant.

Door het bolle glas komt er niets in aanraking met het oppervlak van de daguerreotypie. En door het dunne randje aan de voorkant zie je er niets meer van zodra ze weer in het kadertje zit.

Een dun randje P90-tape op het dekglas aan de voorzijde.
P90-tape omgevouwen over het ongebufferde zuurvrije karton op de achterzijde.

Op het oude karton staat een opschrift: “5 fr”. Dat zijn allicht Franse franken, deze daguerreotypie komt uit Frankrijk. Bij ons kostte een daguerreotypie minstens 10 Belgische Frank, hoe groter hoe duurder.

Is het een origineel opschrift? Misschien. Het is met verbleekte zwarte inkt en met een pen geschreven. Dus waarschijnlijk is het geen prijs van een latere 20ste-eeuwse verkoper. Die zou eerder blauwe inkt, balpen of potlood gebruikt hebben. Anderzijds stopt de fr precies aan het oude afgescheurde zwarte papier, dat is wel een beetje verdacht…

Het is belangrijk om zo veel mogelijk van het origineel te bewaren. Daarom heb ik het oude karton bovenop het verzegelde geheel ingesloten in het kadertje, gescheiden van het daguerreotypiepakketje met gebufferd zuurvrij papier.

En dit is het resultaat, deze daguerreotypie is weer gered voor de toekomst:

Gereinigd glas en verzegeld.
Het oude karton met opschrift is ook bewaard.

Als je dit interessant vond lees je misschien ook graag mijn artikel Portretten vóór de komst van de fotografie.

Geïnteresseerd in datering en analyse van oude familiefoto’s? Kijk dan eens naar mijn e-boek Inleiding tot dateren en identificeren van oude familiefoto’s (tot 1920).

De foto’s uit mijn collectie zijn in principe niet te koop, maar een ernstig bod kan ik altijd in overweging nemen.

5 gedachten over “Daguerreotypie-reproductie van portretminiatuur

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.