Hoewel bij het grote publiek weinig bekend, kan Google Books zeer interessant zijn voor de genealoog. Google Books is te beschouwen als een online bibliotheek, maar dan doorzoekbaar zoals met de Google zoekmachine die we allemaal kennen.
Google digitaliseert sinds 2004 de boeken van een aantal grote universiteitsbibliotheken zoals Oxford, Harvard, Stanford, Madrid, Lausanne, Gent, … maar ook de openbare bibliotheek van New York en de Bayerische Staatsbibliothek. Deze collectie wordt aangevuld met de catalogi van uitgevers.
Oude boeken waarop geen auteursrecht meer berust zijn meestal volledig in te kijken en te downloaden als doorzoekbare PDF. Van andere zijn enkel tekstfragmenten te bekijken, maar ook die kunnen al interessant zijn.
Een groot voordeel is dat je de computer kan laten zoeken naar bepaalde woorden in het boek. Dat is echter niet onfeilbaar, zeker niet bij oudere boeken, omdat alles automatisch gescand en naar text omgezet werd d.m.v. OCR. Dus het is niet omdat je een bepaald woord niet vindt dat het niet in het boek zou staan.
Wat kan je vinden?
1. Oude naslagwerken en woordenboeken kunnen handig zijn om termen uit oude teksten te begrijpen via woordenboeken uit de tijd dat de tekst werd opgesteld.
Zo ontdekte ik “Het Groot Woordboek der Nederlandsche en Fransche Taele” uit 1739 toen ik op zoek was naar de juiste betekenis van het beroep van “fruytenier” van één van mijn voorouders. Het is trouwens een “fruyt verkooper”.
Zoekend naar het beroep van “cabaretier” vond ik “eenen kleynen dictionnaire van de nootsaeckelyckste woorden”, het 3de deel van de “Fransche grammaire van ’t klooster van St. Joris te Gendt” uit 1727. Een cabaretier is een “herbergier van eene drinckherberge”.
2. Referenties naar uw familienaam: zoeken naar (varianten van) je familienaam kan onverwacht interessante informatie opleveren. Ik beschrijf er bvb in Jean Eykerman, opgehangen voor paardendiefstal in 1712 of in Notaris Josse Eyckermans en “De imitatio Christi”, 1760. Maar ook in recente boeken zoals illustrator van kinderboeken Merel Eyckerman of de vermelding van Esther Eykerman als franse verpleegster in Ivoorkust, waarbij we meteen kunnen zien dat ze ook in het telefoonboek van Ivoorkust van 2007 staat Update 20/05/2011: het telefoonboekresultaat is blijkbaar verwijderd.
3. Almanaks, jaarboeken, e.d. kunnen bvb namen en beroepen bevatten zoals de “Nuttigen Almanach en Wegwijzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaanderen” die volledig beschikbaar is voor een 10-tal jaargangen in de 19de eeuw. Deze alamanak bevat o.a. conversietabellen voor eenheden, marktdagen en lijsten met beoefenaars van allerlei beroepen (met straatnamen!), zoals op de voorbeeldpagina rechts voor goud- en zilversmeden, hoedenmakers en horlogemakers.
Het “Wekelijks nieuws uit Loven, mede beschrijvinge diër stad“, bevat zelfs een naamindex achteraan (die helaas verre van volledig is), er zijn er momenteel een 13-tal uit de 18de eeuw volledig beschikbaar.
Genealogiedomein.nl linkt naar de huwelijks- en overlijdensberichten in verschillende edities van “De Maandelykse Nederlandische Mercurius” van 1756 tot 1815.
Update 03/06/2011: Zie ook Oude almanakken hoe en waar online vinden
3. Historische werken zoals biografieën (“Biographisch woordenboek der Nederlanden“) en lokale geschiedenis van dorpen, steden en streken.
5. Volledige genealogieën: de Rainy Day Research website heeft een index van engelstalige genealogieën op Google books gemaakt.
Maar er zijn ook belgische genealogieën te vinden zoals
“Het geslacht Stienen-Stijnen uit het Land van Weert (1643-2001)” uit 2001 of
“Het geslacht der van Haren’s” uit 1829 of
“Tollens en zijn tijd” uit 1806 met een genealogie van Tollens.
En andere genealogie gerelateerde werken zoals “Het hoog adelyk, en adelryk Zeelant” uit 1761.
Het is alleszins interessant om regelmatig eens terug te gaan zoeken want er worden nog continue boeken toegevoegd.
Als je nog interessante vondsten doet in Google Books kan je ze via een comment aan dit artikel toevoegen.
In een 2de artikel over Google Books zal ik praktische tips geven om beter te zoeken en te vinden in Google Books.