Het is vandaag voorpaginanieuws, een sinds 1957 vermeende foto van Vincent Van Gogh blijkt zijn broer Theo te zijn (persbericht Van Gogh Museum).
Mensen op foto’s identificeren is een van mijn specialiteiten. Wat ik altijd als eerste stap doe is
- de foto’s zo nauwkeurig mogelijk dateren en
- de leeftijden schatten,
om te zien of het wel kàn dat het dezelfde persoon is. Daar hebben de Van Gogh onderzoekers blijkbaar maar heel recent bij stil gestaan. Het gaf aanleiding tot dit nieuw onderzoek.
Mijn conclusie is uiteindelijk dezelfde als die van de onderzoekers van het Nederlands Forensisch lnstituut.
Met hoge waarschijnlijkheid is de linkse foto Theo Van Gogh. Het is zeker niet Vincent Van Gogh.
Vincent of niet: Gezichtsverhoudingen
De gezichten zijn heel gelijkend. Met de ogen als referentiepunt heb ik de gezichtsverhoudingen vergeleken. Daaruit blijkt duidelijk dat:
- de plaats van de mond verschilt tussen de jonge Theo en de jonge Vincent;
- de kleur van de ogen verschilt duidelijk. Blauw werd door de toenmalige fotografische emulsies heel licht weergegeven. De oude Theo heeft duidelijk helblauwe ogen, de vermeende jonge ook. Vincent heeft niet dezelfde helblauwe ogen als Theo. Dat verschil is ook te zien op de portretten van Theo en de zelfportretten die Vincent schilderde. Hij schildert zichzelf met veel donkerder ogen dan Theo;
- Theo heeft een iets hoger voorhoofd;
- de lijn van de haarinplanting boven het voorhoofd is anders;
- de tekening in de oren verschilt sterk. We zien wel een linkeroor en een rechteroor en niet alles is even goed zichtbaar, dus dat is minder betrouwbaar.
De linkse foto is niet Vincent!
Is het dan Theo?
- De gezichtsverhoudingen komen heel goed overeen;
- oogkleur is identiek;
- haarlijn is identiek;
- er is een heel klein verschil in de plaats van de mond (zie kritische punten hieronder).
De kans is heel groot dat het Theo is.
Kritische punten
Er zijn een paar punten die het bemoeilijken om een exacte vergelijking te maken:
- De pupillen van de linkse foto zijn helemaal niet scherp afgelijnd, de exacte afmetingen zijn niet goed te bepalen.
- De linkse foto is een tiener, de gezichtsverhoudingen kunnen nog lichtjes veranderen op weg naar de volwassenheid. Daarom is er ook geen exacte overeenkomst met de foto van Theo.
Geïnteresseerd in datering en analyse van oude familiefoto’s? Kijk dan eens naar mijn e-boek Inleiding tot dateren en identificeren van oude familiefoto’s (tot 1920).