Vrouw met diabolo: een heel vroege kleurenfoto ±1907

Autochrome – vrouw met diabolo en bloemen

Fotografisch procedé – autochrome

Het autochrome procedé van de gebroeders Lumière was het eerste toegankelijke én commercieel succesvolle kleurenprocedé.

En dat al in 1907!

Deze autochrome glasdia is onregelmatig ontwikkeld en beschadigd.

Beschrijving van de foto

We zien een vrouw met een blauwe rok in een tuin zitten, naast een tafeltje met een bloemenvaas.

Ze heeft diabolostokjes in de hand, de diabolo ligt rechts onderaan op de grond.

Op de achtergrond staat een huis met bomen, en iets wat lijkt op een groentetuin met naambordjes voor de gewassen.

Aanwijzingen voor datering

  • de autochrome was beschikbaar vanaf 1907;
  • een hoge gesloten kraag was in de mode van in de jaren 1880 tot 1913;
  • het typische kapsel met een knot bovenop het hoofd was in de mode van 1898 tot 1910;
  • de diabolo was een grote hype in 1907-1908.

De hype van 1907: de diabolo

De diabolo heeft een lange geschiedenis. Hij is duizenden jaren geleden ontstaan in China. Aan het einde van de 18de eeuw kwam hij naar Europa, waar hij in de Napoleontische periode populair was.

Uitvinding moderne diabolo

De Belg Gustave Philippart vond de moderne diabolo uit, of beter: verbeterde hem. Hij nam in 1904 in Frankrijk een brevet d’invention (nr. 345.341) voor de toupie double en later ook een patent in de USA (US patent US822628A – Double top for games, ingediend 1905, toegekend 1906). De naam “diabolo” zou komen van de Engelsman C.B. Fry.

De diabolo op deze foto is duidelijk de Philippart-versie. Je ziet de rubberen ringen rond de randen van de kegels. Deze is wellicht van dun metaal, ze bestonden ook in celluloïd.

De diabolo in oude kranten – de hype

Uit de kranten van die tijd (via BelgicaPress) blijkt dat de diabolo dé grote hype was van 1907, bij vrouwen en kinderen. Er waren wedstrijden en de populariteit veroorzaakte de nodige overlast en ongevallen.

Het Handelsblad 23-10-1907 p4

Bij grootwarenhuis Tietz, op de Meir in Antwerpen, kon je diabolo’s kopen voor 2,95 tot 13,45 fr (Het Handelsblad 23-10-1907 p4 “Tietz – prijzen der diabolos”).

Bijzonder toevallig vermeldt de Gazet van Antwerpen van 6 oktober 1907 in het artikel “Brief uit Engeland” zowel de uitvinding van de autochrome als de diabolo-hype!

Het einde van de hype – 1908

In oktober 1908 was het alweer voorbij: “Aujourd’hui, le diabolo est tombé dans l’oublie”, Le Soir 10-08-1908 p2 “Le diabolo”.

Daarna vind je in de kranten nog bijna alleen vermeldingen van paarden en schepen met de naam diabolo. Tot 1912 zie je wel nog af en toe diabolo-artiesten optreden in theaters. Vermeldingen van de diabolo refereren dan vooral naar voorbijgaande modes. De hype zat nog in het geheugen, maar was duidelijk voorbij.

Datering van de foto

De vroegste datum is uiteraard 1907, wegens de beschikbaarheid van autochromes. We kunnen de datering trapsgewijs vernauwen, waarbij de onzekerheid telkens een beetje toeneemt.

De vrouw op de foto is jong. Dat betekent meestal dat ze goed mee is met de laatste mode. De foto is zeker gemaakt voor 1914 wegens de mode, en met redelijke waarschijnlijkheid voor 1910 wegens het kapsel.

Wegens de diabolo kunnen we ze vermoedelijk dateren in 1907-1908. Tijdens de hype lijkt het meest waarschijnlijk om ostentatief met een diabolo op de foto te gaan. Dat maakt dat dit best een heel vroege autochroom is.

Geïnteresseerd in datering en analyse van oude familiefoto’s? Kijk dan eens naar mijn e-boek Inleiding tot dateren en identificeren van oude familiefoto’s (tot 1920).

De foto’s uit mijn collectie zijn in principe niet te koop, maar een ernstig bod kan ik altijd in overweging nemen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.