Baron Cornelis de Jekermans

Een Maastrichtenaar maakt carrière in het Staatse Leger en wordt tot de adelstand verheven.

Cornelis Johan Jekermans is waarschijnlijk geboren in Maastricht in 1670, als zoon van notaris Nicolaes Jeeckermans en Maria Margareta Goffin [12], en overleden te Nijmegen in 1740. Maastricht en omstreken is de bakermat van de Jekermansen (zie kaart en ook mijn post Van Jekermans tot Eyckermans: een nieuw spoor?), de naam is afgeleid van de rivier de Jeker die in Maastricht in de Maas uitmondt.

Cornelis en 2 van zijn broers (waarschijnlijk Hubert °1683/1689 en Nicolaes °1687) gaan op een gegeven moment in dienst van het Staatse leger. Hij vecht met zijn regiment in de Spaanse successieoorlog (1703 – 1711). Cornelis onderscheidt er zich, wordt kapitein en op 5 september 1711 krijgt hij in Barcelona de titel van Baron als kapitein in het regiment dragonders van generaal-majoor Christoffel Graaf de Schlippenbach in het leger van de staten generaal van de verenigde provincien der Nederlanden. Hij kiest een wapenschild met 3 herten (zie hiernaast) [6,7]:

D’argent à trois cerfs de sable, armés et lampassés de gueules. Supports : a dextre, un lion d’or, et à sénestre un tigre armé el lampassé de gueules, tenant chacun une bannière aux armes de l’écu. [6]

of in Rietstap:

D’arg. à trois cerfs élancés mal-ordonnés de sa., langués et ramés de gu. S.: à dextre un lion d’or, à sen. un tigre au nat., tenant chacun une bannière aux armes de l’écu. [10]

Zijn titel mag hij doorgeven aan zijn nageslacht, maar helaas sterft hij kinderloos.

Militaire Carrière

Cornelis zal zijn hele leven verder carrière blijven maken in het Staatse leger [3]:

Burgerlijk leven

Op een zondag in augustus 1714 (22-8-1714) trouwt hij in Halsteren nabij Bergen-op-Zoom met Anna Margriet Du Mont (°1670 Breda, wonende te Bergen-op-Zoom) [1]. Hij is dan gelegerd in het garnizoen van Nijmegen.

In 1726, 12 jaar na zijn huwelijk, koopt hij in Bergen-op-Zoom voor 1500 gulden het huis “Vogelensangh” annex stal, koetshuis en erf in de Schoolstraat uitkomend op de Hoogstraat. [1.2]

Een huis met dezelfde naam bestaat nog steeds op de huidige Hoogstraat 27, dat zijn de percelen 931-932 op de Kadasterkaart 1811-1832 op WatWasWaar. Het oorspronkelijke huis werd vernietigd bij het beleg door de Fransen in 1747, enkele jaren na de dood van Cornelis, het huidige huis dateert van 1978 [11]. Getuige daarvan is een prent van Arend Fokke Simonsz.

Het gaat hem voor de wind want in 1727 koopt hij 2 aangrenzende huisjes en hij maakt er één groot pand van. [1.1] Drie jaar later, in 1730, koopt hij de hoeve Wittenbergh in Halsteren achter de molen. De hoeve verhuurt hij.
Tegenwoordig is de hoeve verdwenen, er ligt nu een voetbalveld.

In 1732 verkoopt hij de eikebomen in de dreef van de hoeve Wittenbergh. [1.3]

Zijn vrouw Anna Margriet Du Mont overlijdt tussen 1729 en 1734, wat we kunnen afleiden uit de verscheidene notariële akten waarin zij voorkomt. [1]

Hij hertrouwt met de Lutherse Maria Elisabeth Martfeldt (°24-9-1708, Breda), dochter van luitenant van de artillerie Joannes Fredericus Martfeldt, op 7 oktober 1738 in Nijmegen, waar hij dan ook gelegerd was.
De ondertrouw was reeds in 1736 in Breda! Hij was toen in Maastricht gelegerd.
Het huwelijk wordt gesloten in de Rooms Katholieke Statie der Augustijnen. [4,5]

Twee jaar later, maandagnamiddag 10 november 1740 overlijdt Cornelis om 16u te Nijmegen, zijn garnizoensplaats. Er verschijnt een overlijdensbericht in de Leydse Courant van 11 november 1740 [2].

Cornelis wordt op 11 november begraven in het koor van de Sint-Stevenskerk te Nijmegen. Uit de begrafeniskosten blijkt ook dat hij welstellend is [4]:

• voor een koorgraf f18-0-0
• voor 3x luiden f6-0-0
• voor de hoge baar f5-12-0
• een grafdaalder f1-10-0

Zijn vrouw verkoopt al het vastgoed enkele maanden na zijn overlijden [1]:

• Den Vogelensank (huis met stalling, koetshuis, erf) Schoolstraat uitkomende in de Hoogstraat in Bergen-op-Zoom
• Wittenbergh (hoeve met huis, schuur, land) achter de molen van Halsteren op de grens met Steenbergen
• Het opperste ratte kruit bos te Halsteren

Dit volgens de akte bij Notaris Pieter Aelmans te Bergen-op-Zoom van 14-03-1741, waarbij zijn vrouw het huis Vogelensang verkoopt aan Margaretha en Pieternella De Bere voor 3600 gulden en de hoeve Wittenbergh aan Henrietta de Costris voor 2500 gulden. ([1] zie akte)

Baron Cornelis heeft geen nakomelingen dus met hem sterft het nieuwe adellijke geslacht de Jekermans meteen uit…

 

Tijdslijn van het leven van Cornelis de Jekermans

[timeline:https://docs.google.com/spreadsheet/pub?key=0Aqn0dmjC2uq7dG9yTnBOR0V1ejJJazh3RjZlVnQ5MlE&output=html,700px,700px]

 

Bronnen

[1]  Notarieel archief en doop-, trouw- en begraafboeken van Bergen-op-Zoom en Halsteren, Markiezenhof.nl
[1.1] Notaris Lambertus van Sambeeck, 1727, aktenummer 73. Inventarisnummer 0403
[1.2] Notaris Lambertus van Sambeeck, 1726, aktenummer 18. Inventarisnummer 0402
[1.3] Notaris Pieter Aelmans, 1732, aktenummer 222. Inventarisnummer 0513
[2]  Leydse Courant in Digitale Krantenarchief – Regionaal Archief Leiden
[3]  Dutchregiments
[4]  Regionaal Archief Nijmegen (zoek Iekermans en Ieckermans)
[5]  Trouwboek NH Grote Kerk Breda, Stadsarchief Breda.
[6]  Annuaire de la noblesse de Belqique, 1857. Via Google Books.
[7]  Nobiliaire des Pays-Bas, et du comté de Bourgogne, 1760 en het bijbehorende Armorial met wapenschilden. Via Google Books.
[8]  Raad van State: Naamindex op de comissieboeken op GaHetNa.nl
[9] Resolutien van de Heeren staten van Hollandt ende Westvrieslandt, 1718. Via Google Books.
[10] Armorial général, 1884, Rietstap. Via Google Books.
[11] BAG-viewer: Basisregistraties Adressen en Gebouwen van het Nederlandse Kadaster en het ministerie van infrastructuur en milieu.
[12] Parochieregisters Maastricht, Sint-Martinus en Sint-Nicolaas. RHCL, Maastricht.