Pierre Eyckermans, oudstrijder van Napoleon

Sint-Helena medaille

Als oudstrijder van Napoleons leger kreeg Pierre Eyckermans in 1857 de “médaille de Sainte Hélène“. Pierre was maar heel kort in dienst bij de 4de divisie Huzaren/42ste linieregiment van 30-4-1815 tot 25-6-1815, dus tot net na de nederlaag van Napoleon bij Waterloo op 18 juni 1815. Hij was toen een wees van slechts 17 jaar oud.

Pierre Prosper Eyckermans, geboren op 31 maart 1798 in Moussy-le-Neuf, is de zoon van Jean Joseph Eyckermans (°1768/69 +1812) en Marie Antoinette Opportune Berthe (°1770 +<1812) die in 1793 trouwden in Moussy-le-Neuf.

Wellicht via de contacten van Pierre’s grootvader Jean Francois (zie verder) met de adel, als meester kleermaker, was Pierre’s vader vanuit Parijs komen werken als kleermaker en huisbediende bij Hyacinthe Hugues Timoléon de Cossé Brissac, heer van Moussy-le-Vieux. Toen de Cossé Brissac in de gevangenis belandde in 1793 keerde vader Jean Joseph terug naar Parijs. Pierre’s jongere broer en zus zijn immers in Parijs geboren in 1794 en 1796. Zijn broer Cincinatus Vialat stierf op 2-jarige leeftijd in februari 1797 in Moussy-le-Neuf. Vader Jean Joseph kwam zich dus blijkbaar toch terug vestigen in Moussy-le-neuf, als kleermaker, zoals we zien in Pierre’s geboorteakte. Zijn zus Clothilde Mélanie huwt in 1819 te Vémars, gelegen naast Moussy-le-neuf, met Francois Vérin. Ze woont er als wees bij Victor Berthe, familie van haar moeder. Ze overlijdt te Parijs in 1872.

Vader Jean Joseph’s vrouw overleed in het eerste decennium van de 19de eeuw in Parijs, hij hertrouwde met Marie Marguerite Le Maire en overlijdt in 1812 in Nemours, ondertussen werkzaam als meubelmaker.
Aldus had Pierre zijn beide ouders reeds verloren op zijn 15de. Dat verklaart wellicht waarom hij op die jonge leeftijd vrijwillig soldaat werd. De loting voor het leger gebeurde immers normaal gezien op 20-jarige leeftijd.

Pierre is een kleinzoon van meester kleermaker Jean François Eyckermans uit Diest die naar Parijs verhuisde in 1758 en wiens afstammelingen op het eiland Réunion wonen onder de verbasterde naam Lakermance. Meer hierover op de website van Thierry Lakermance.

Charge van het 4de Huzaren in de slag bij Friedland in 1807 (door Detaille))
Charge van het 4de Huzaren in de slag bij Friedland in 1807 (door Detaille)

Toen Pierre Eyckermans soldaat was vocht de 4e Huzaren divisie, een cavalerie divisie, mee in de Waterloo campagne van Napoleon, o.a. in de slag bij Ligny op 16 juni 1815. Dit was de laatste overwinning van Napoleon.

Waterloo zelf zien ze niet, maar wel de slag bij Waver die gedeeltelijk tegelijk geleverd wordt (18 en 19 juni). De 4e Huzaren divisie stond toen onder de leiding van Generaal Pierre Soult en viel onder het cavaleriekorps van Generaal Claude-Pierre Pajol onder Maarschalk Emmanuel de Grouchy.

Wat hij doet na de nederlaag van Napoleon weten we niet, maar in 1833 vinden we hem terug in Ville-sous-la-Ferté als portier in de gevangenis.

Hij huwt er in 1833 met Eugénie Cipollina, de dochter van collega portier Antoine. Hij woont er met vrouw en kinderen, Jean Prosper (°1836) en Blanche (°1841), binnen de muren van de abdij van Clairvaux, die nabij Ville-sous-la-Ferté gelegen is. De abdij is sinds 1804 in gebruik als gevangenis. Hij werkte er minstens tot 1846 als portier en bewaker.

In 1846 leeft hij met zijn kinderen gescheiden van zijn vrouw. Waar ze dan naartoe is weten we niet, er worden geen Cipollina’s vermeld in de telling van 1846. In 1851 woont hij weer met vrouw en dochter samen buiten de muren van de gevangenis, hij is dan 53 jaar oud en bewaker op rust.

Tussen 1851 en 1856 verhuisde hij met zijn gezin terug naar Fosses, in zijn geboortestreek, waar zijn vrouw overleed in 1857, het jaar waarin hij de Sint-Helena medaille kreeg. Hij werd er veldwachter tot aan zijn dood in 1866.

Fosses, Vémars en Moussy-le-Neuf liggen op een 30-tal km ten Noordoosten van Parijs.

Update 08-06-2011: Dankzij de online beschikbare scans van de registers van de burgerlijke stand in Frankrijk, de scans van de bevolkingstellingen van het département de l’Aube, het werk van Marcel Chevalier op Geneanet en met de hulp van Thierry Lakermance weten we nu meer over wie Pierre was. Dit artikel is herschreven met de nieuwe gegevens.

Update 21-08-2011: Dankzij de opzoekingen van Thierry Lakermance in het archief van Val d’Oise weten we nu ook meer over Clotilde Melanie Eyckermans, de zus van Pierre.

De foto’s uit mijn collectie zijn in principe niet te koop, maar een ernstig bod kan ik altijd in overweging nemen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.